Obywatelstwo

Obywatelstwo polskie można uzyskać:

  1. Z mocy prawa
  2. Przez nadanie obywatelstwa polskiego
  3. Przez uznanie za obywatela polskiego
  4. Przez przywrócenie obywatelstwa polskiego

 

Z mocy prawa

Z mocy prawa obywatelstwo polskie uzyskuje małoletnie dziecko, jeżeli:

  1. co najmniej jedno z rodziców posiada obywatelstwo polskie w momencie urodzenia dziecka (zasada prawa krwi), lub
  2. urodziło się na terytorium Polski, a jego rodzice są nieznani, nie posiadają żadnego obywatelstwa lub ich obywatelstwo jest nieokreślone (zasada prawa ziemi)

 

Dziecko nabywa obywatelstwo polskie, jeśli zostało znalezione na terytorium Polski, a jego rodzice są nieznani.

Jeżeli małoletni cudzoziemiec, przed ukończeniem 16 roku życia, był przysposobiony (adoptowany) przez osobę lub osoby posiadające obywatelstwo polskie, przyjmuje się, że cudzoziemiec nabył obywatelstwo polskie z dniem urodzenia.

 

Nadanie obywatelstwa

Obywatelstwo polskie nadaje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Prezydent w swojej decyzji nie jest ograniczony żadnymi warunkami, które powinien spełnić cudzoziemiec, aby zostało mu nadane obywatelstwo polskie. Prezydent wiec może nadać obywatelstwo dowolnemu cudzoziemcowi.

Nadanie obywatelstwa polskiego następuje na wniosek cudzoziemca. Wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego osoby zamieszkałe legalnie w Polsce wnoszą do Prezydenta za pośrednictwem wojewody właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej. Jeśli cudzoziemiec przebywa za granicą, to wniosek należy złożyć za pośrednictwem właściwego konsula.

Wniosek składa się osobiście lub korespondencyjne. Dokumenty wydane w języku obcym należy złożyć wraz z ich tłumaczeniem na język polski sporządzonym przez tłumacza przysięgłego lub przez konsula RP. Osoba, ubiegająca się o nadanie obywatelstwa jest zobowiązana do uzasadnienia swojego wniosku. Musi przedstawić istotny powód, dla której obywatelstwo polskie powinno zostać jej nadane.

Procedura nadania obywatelstwa przez Prezydenta może trwać dowolny okres, gdyż nie ma ograniczeń czasowych. W tym przypadku nie obowiązują przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. Odmowa nadania obywatelstwa polskiego nie wymaga uzasadnienia oraz nie podlega zaskarżeniu.

 

Uznanie za obywatela polskiego

Cudzoziemiec może zostać uznany za obywatela polskiego w następujących przypadkach:

  1. Cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Polski co najmniej od 3 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, który posiada w Polsce stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego;

  2. Cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie w Polsce co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, który pozostaje co najmniej od 3 lat w związku małżeńskim zawartym z obywatelem polskim lub nie posiada żadnego obywatelstwa;

  3. Cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Polski co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, które uzyskał w związku z posiadaniem statusu uchodźcy nadanego w Polsce;

  4. Małoletniego cudzoziemca, którego jedno z rodziców jest obywatelem polskim, przebywającego w Polsce na podstawie zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, a drugie z rodziców, nie posiadające obywatelstwa polskiego, wyraziło zgodę na to uznanie;

  5. Małoletniego cudzoziemca, którego co najmniej jednemu z rodziców zostało przywrócone obywatelstwo polskie, jeżeli małoletni przebywa w Polsce na podstawie zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, a drugie z rodziców, nie posiadające obywatelstwa polskiego, wyraziło zgodę na to uznanie;

  6. Cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie i legalnie na terytorium Polski co najmniej od 10 lat, który spełnia łącznie następujące warunki:

  • posiada zezwolenie na osiedlenie się lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE, oraz

  • posiada w Polsce stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego;

  1. Cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Polski co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, które uzyskał w związku z polskim pochodzeniem.

 

Uznanie obywatelstwa polskiego

Uznanie za obywatela polskiego następuje na wniosek zainteresowanej osoby. Wniosek o uznanie za obywatela polskiego składa się do wojewody, właściwego ze względu na miejsce faktycznego zamieszkiwania cudzoziemca (tzn. miejsca, w którym koncentruje się ośrodek interesów życiowych cudzoziemca), a nie zameldowania. W konsekwencji, cudzoziemiec jest zobowiązany do wskazania we wniosku swojego miejsca zamieszkania w rozumieniu centrum życiowego, a nie miejsca zameldowania.

 

Decyzję w sprawie uznania cudzoziemca za obywatela polskiego wydaje wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby, której postępowanie dotyczy.

 

WAŻNE: aby móc zostać uznanym za obywatela polskiego, cudzoziemiec – za wyjątkiem przypadków określonych – ma obowiązek znać język polski. Jego znajomość musi zostać potwierdzona certyfikatem znajomości języka uzyskanym po zdaniu egzaminu państwowego, świadectwem ukończenia szkoły (np. szkoły podstawowej, średniej lub wyższej) w Polsce lub świadectwem ukończenia szkoły za granicą z wykładowym językiem polskim.

 

Certyfikaty znajomości języka polskiego wydawane są przez Państwową Komisję Poświadczania Znajomości Języka Polskiego Jako Obcego. Obecnie, aby otrzymać certyfikat należy zdać egzamin organizowany przez ww. Komisję na poziomie podstawowym komunikatywnym (poziom B1).

UWAGA: obecnie znajomość języka polskiego musi zostać udokumentowana na poziomie co najmniej komunikatywnym. Dokumentem potwierdzającym znajomość polskiego jest m.in. świadectwo ukończenia szkoły w Polsce, świadectwo ukończenia szkoły za granicą z wykładowym językiem polskim lub certyfikat wydany przez Państwową Komisję Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego.

 

Przywrócenie obywatelstwa polskiego

Osoby mogą starać się o przywrócenie obywatelstwa polskiego, jeśli w przeszłości posiadały obywatelstwo polskie, ale utraciłe je przed 1. stycznia 1999 roku. W tym celu cudzoziemiec zwraca się do Ministra Spraw Wewnętrznych z właściwym wnioskiem.

 

Cudzoziemiec zamieszkujący poza terytorium Polski składa wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego za pośrednictwem konsula RP właściwego ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemca.

 

Wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego musi zawierać m.in. dane cudzoziemca, adres zamieszkania, oświadczenie o posiadaniu w przeszłości obywatelstwa polskiego, informacje o okolicznościach jego utraty, a także życiorys.

 

Do wniosku o przywrócenie obywatelstwa polskiego dołącza się także:

  • dokumenty potwierdzające tożsamość i obywatelstwo;
  • dokumenty potwierdzające zmianę imienia i nazwiska, jeżeli takie nastąpiły;
  • posiadane dokumenty potwierdzające utratę obywatelstwa polskiego;
  • fotografię osoby objętej wnioskiem.

 

Nabycie obywatelstwa polskiego następuje w dniu, w którym decyzja o przywróceniu obywatelstwa polskiego stała się ostateczna.

 

Podwójne obywatelstwo w Polsce

Obywatel Polski może posiadać oprócz obywatelstwa polskiego inne obywatelstwo. W przypadku, gdy osoba ma podwójne obywatelstwo – polskie i innego kraju – to wobec Polski ma takie same prawa i obowiązki jak osoba posiadająca wyłącznie obywatelstwo polskie. Oznacza to, że taka osoba nie może wobec władz polskich powoływać się ze skutkiem prawnym na posiadanie równocześnie obywatelstwa innego państwa i na wynikające z niego prawa i obowiązki.

 

Osoba, ubiegająca się o uznanie, nadanie lub przywrócenie obywatelstwa polskiego nie musi zrzekać się swojego dotychczasowego obywatelstwa.

 

Przed złożeniem wniosku o uznanie za obywatela polskiego warto również dowiedzieć się, jak kraj pochodzenia osoby składającej wniosek reguluje zagadnienie podwójnego obywatelstwa. Niektóre państwa nie uznają podwójnego obywatelstwa i w momencie, gdy osoba nabywa obywatelstwo innego kraju, może ona automatycznie utracić swoje dotychczasowe obywatelstwo. Dlatego warto zasięgnąć informacji o regulacji podwójnego obywatelstwa w obu państwach – w Polsce i w kraju pochodzenia migranta.

 

OBYWATELSTWO UNII EUROPEJSKIEJ

Swobodny przepływ osób to jedna z czterech głównych zasad rynku wewnętrznego, ponadto główna zasada promowana przez Unię Europejską. Dzięki niej wszyscy obywatele Unii Europejskiej oraz rezydenci legalnie mieszkający w jednym z państw członkowskich mogą bez przeszkód przemieszczać się po terytorium UE i osiedlać się.

powrót